5421 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 48 inci maddesinin 1-5 inci fıkralarında, götürü ücret usulüne göre vergilendirilecekler sayıldıktan sonra, aynı maddenin 6 ncı fıkrasiyle Bakanlığımıza, bunlar dışında bulunan ve gerçek ücretlerinin tesbitine imkân olmayan sair hizmet erbabını, götürü ücret usulüne alma yetkisi tanınmıştır. Kanunun Bakanlığa tanıdığı bu yetkiye istinaden götürü ücret usulüne alınan ücretliler ilişik 2 numaralı cetvelde gösterilmekle beraber, sözü edilen 48 inci maddenin 1-5 inci fıkrasiyle bu usulde teklifleri kanunen derpiş edilmiş bulunan ücretliler, tatbikatta yeknesaklığı ve kolaylığı temin etmek maksadiyle, yanında çalıştıkları mükellefler itibariyle 1 numaralı cetvelin A, B, C, D, E, gruplarında zikredilmiştir.
Gerek bir numaralı, gerekse iki numaralı cetvellerdekiler dışında, durumları itibariyle götürü ücret usulüne alınması gereken hizmet erbabı tesbit edildiği takdirde, bunlar için gerekli takdir işi yapılmakla beraber, keyfiyet derhal Bakanlığa bildirilecektir.
İşbu genel yazı alınır alınmaz, 5432 sayılı Vergi Usul Kanununun 40 ıncı maddesiyle, Vergi Usul Kanunu izahları adlı kitabın 197-200 üncü sahifelerindeki usul ve esaslar dahilinde derhal takdir işine başlanacak ve kanunî müddetler içinde itiraz safhaları da geçirtilerek nihaî şekle bağlanması temin edilecektir.
Takdir neticesi komisyon kararlariyle birlikte itiraz safahatı da gösterilmek şartiyle 2 şer nüsha cetvel halinde bakanlığa gönderilecektir.
Götürü ücretlerin vergileri, Gelir Vergisi Kanununun 95-96 ncı maddelerinin 2 nci fıkralarına göre tarh ve aynı kanunun 101 inci maddesinde yazılı süreler içinde tahsil olunacağından, götürü usulde vergilendirilmelerini gerektiren faaliyetleri dolayısiyle bu gibilere hizmet karşılığı olarak yapılacak her türlü ödemelerden başkaca gelir vergisi kesilmeyecektir. 105 inci madde hükmü mahfuzdur.
Cetvellerdeki hizmet erbabı, Vergi Usul Kanununun 40 ıncı maddesi hükmüne uyularak, sanatkâr işçiler ve diğer işçiler diye iki grupa ayrılmış ve bunlardan diğer işçiler grupu da fikir işçileri vesair hizmetliler namiyle tekrar ikiye tefrik edilmiştir.
a) Sanatkâr işçiler grupu, küçük sanat erbabı nezdinde veya imal, inşa işlerinde çalışan ve usta, kalfa durumunda olup resen iş görebilen işçileri ifade ettiği gibi eğlence ve istirahat yerlerinde fikrî ve meslekî kabiliyetleriyle bir sanat veya hüner göstermek veya dinletmek suretiyle hizmetli durumunda çalışanları da içine almaktadır.
b) Fikir işçileri grupu az çok fikrî mesaiyi meslekî bilgi ve ihtisası istilzam ettiren işlerde çalıştırılan müdür, muhasip, tercüman, veznedar, revizör, idare memuru, ambar memuru, puvantör, elektrikçi gibi hizmetlileri içine alır.
c) Sair hizmetliler grupu ise; kapıcı, asansörcü, kaloriferci, tezgâhtar, çırak, yamak, bulaşıkcı, ütücü gibi daha ziyade bedenî mesaileri ve pratik bilgileri ile hizmet kabul edenlere mahsustur.
Yanlarında çalıştıkları işverenlere göre tasnif edilmiş bulunan bu hizmetlilerin, üç derece üzerinden tesbit edilecek götürü ücretlerinde, 1 inci dereceleri o nevi hizmete bir yılda verilen azamî ücret ve üçüncü dereceye de yıllık asgarî ücretler takdir edilecek, ikinci derece ise, azamî ile asgarî arasındaki normal yıllık ücreti ihtiva edecektir.
Takdir edilen bu ücretlerin kesinleşmesini müteakip her götürü ücret sahibinin hangi dereceye girdiği vergi dairelerince tâyin edilecek ve kanunların asgarî geçim indiriminden faydalanmak için koyduğu ahkâm dairesinde bu indirimlerden de faydalandırılarak vergileri hesap edilecektir.
Buna göre işlem yapılması tamimen tebliğ ve rica olunur.
GÖTÜRÜ ÜCRETLER CETVELİ
İl:
Cetvelin ait olduğu ilçe
Takdir Komisyonu Başkan ve
Üyelerinin ad ve soyadları
Ücretlerin takdir tarihi
C e t v e l _ 1
A _ Esnaf yanında çalışanlar
Hizmet erbabı
İş verenler
Sanatkâr ve
usta İşçiler
Diğer İşçiler
Fikir işçileri
Sair hizmetliler
I
II
III
I
II
III
I
II
III
1 _ Yenilecek ve içilecek madde satıcıları ve bu maddelerin imalcileri
Aşçılar
Baharatcılar (Attarlar da dahil)
Balıkcılar (balık satanlar)
Bakkallar
Börekciler
Çayhane, kahvehane işletenler
Celepler (canlı hayvan alım ve satımiyle uğraşanlardır)
Çorbacılar
Ekmek, simit, börek, pasta fırınları
Ekmek satanlar
Gazozcular, bozacılar ve benzeri meşrubat ile sirke, turşu suyu ve meze yapanlar
Hardal ve benzerini imal edenlerle satanlar
Hayvan ve kuş yemi satanlar
İnhisar bayileri (müskirat bayileri)
İspirtolu içki imalcileri
İspirtolu içki satanlar
Kasaplar
Kavun ve karpuz satanlar
Kebapcılar
Konserve, salamura, salça, tuzlu balık ve deniz mahsûlleri, sucuk, pastırma, salam ve emsali gıda maddelerini imal edenler